Podajemy informacje za: ipn.gov.pl

Poznaliśmy laureatów Nagrody IPN „Semper Fidelis”

5 listopada 2025 r. w Pałacu Rzeczypospolitej w Warszawie odbyła się uroczysta gala wręczenia nagrody IPN „Semper Fidelis”. Wydarzenie zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Karola Nawrockiego. W wydarzeniu udział wzięli zastępcy prezesa IPN dr hab. Karol Polejowski oraz dr hab. Krzysztof Szwagrzyk.

Uroczystość wręczenia nagrody rozpoczęła się od odczytania listu Prezydenta RP Karola Nawrockiego, skierowanego do uczestników wydarzenia:

– Historia Kresów rozbrzmiewa przejmującym krzykiem. Udziałem naszych rodaków na tych ziemiach stały się bowiem niezwykle tragiczne doświadczenia. Polacy byli ofiarami zbrodni popełnionych przez Sowietów i Niemców oraz ludobójczej rzezi dokonanej przez ukraińskich szowinistów. Odczytywanie świadectw przeszłości nie jest łatwym zadaniem. Nie tylko dlatego, że zaciera je upływ czasu, lecz często również dlatego, że bywają one z rozmysłem zakłamywane, ukrywane i przez to trudno dostępne. Nagroda „Semper Fidelis” stanowi wyraz głębokiego uznania dla tych, którzy – wierni polskości – z wielkim poświęceniem i pietyzmem kultywują oraz upamiętniają dziedzictwo Kresów w naszym kraju i za granicą. 

List Prezydenta RP Karola Nawrockiego odczytał Jan Józef Kasprzyk.

Głos zabrał również zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski. W swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie nagrody „Semper Fidelis” jako symbolu wierności Bogu, Ojczyźnie i pamięci o przodkach:

– „Semper Fidelis” – zawsze wierny – to dewiza, która zdobi herby miast, jednostek wojskowych, instytucji. Ma bardzo długą tradycję, ale cóż to znaczy? Zawsze wierny: Bogu i Ojczyźnie, Polsce, pamięci o przodkach, swoim przyjaciołom i tym, którzy przyjdą po nas. Dzisiaj Państwo – wyróżnieni nagrodą Instytutu Pamięci Narodowej – sprawiacie, że gdzie jesteście i gdzie działacie, tam jest Polska. To nasze ślady: cmentarze, groby, kościoły, domy i ulice miast – miejsca naznaczone polską krwią i historią.

Dr hab. Karol Polejowski dodał, że laureaci nagrody są nie tylko zawsze wierni dziedzictwu polskiemu, lecz także stają się „kustoszami polskiej pamięci narodowej” na dawnych Kresach Rzeczypospolitej.

Laureaci VII edycji nagrody Semper Fidelis:

  • Dymitr Wojciechowicz
  • ks. Marcin Wacław Januś
  • Regina Awtoniuk
  • Włada Majewska (1911–2011) – nagroda post mortem
  • Klub Historyczny Szlakiem Narbutta

Tradycyjnie oprócz osób i organizacji uhonorowanych decyzją Kapituły Nagrody zostało wręczone specjalne wyróżnienie Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Za szczególnie aktywny udział w dziele upamiętnienia dziedzictwa polskich Kresów Wschodnich i działalność zbieżną w tym zakresie z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej w 2024 roku wyróżnienie specjalne trafiło do Muzeum Lwowa i Kresów.

W wydarzeniu udział wzięli: zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, dyrektor Biblioteki Narodowej Tomasz Makowski, Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska, zastępca Przewodniczącego Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą Jan Dziedziczak, Ordynariusz Polowy Wojska Polskiego Wiesław Lechowicz, przedstawiciele środowisk i organizacji pielęgnujących pamięć o polskich Kresach oraz reprezentanci wojska, policji i duchowieństwa.

Uroczystość zwieńczył akcent artystyczny w wykonaniu aktorki, autorki scenariuszy, reżyserki i wokalistki Agnieszki Klimczak-Kołakowskiej oraz pianisty i kompozytora Bartłomieja Abramowicza. Artyści zaprezentowali recital złożony z utworów napisanych przez Mariana Hemara, niegdyś wykonywanych przez Władę Majewską. Pieśni pochodzą ze spektaklu „Moje serce zostało we Lwowie”, opowiadającego o życiu i twórczości poety.

 

W dalszej części materiału na ipn.gov.pl  przybliżono osobę ks. Marcina:

Ksiądz Marcin Wacław Januś, należący do Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego, od ponad dwudziestu lat pełni w Naddniestrzu posługę duszpasterską. Obecnie jest proboszczem w parafii św. Marty w Słobodzie-Raszkowie, w której prawie połowa mieszkańców deklaruje polskie pochodzenie. Pomaga mieszkańcom znajdować polskie korzenie i zachęca ich do badania historii rodzinnych. Dzięki jego pomocy wiele młodych osób rozpoczęło naukę języka polskiego i uzyskało Kartę Polaka, a kilku uczniów z Naddniestrza wyjechało do szkół w Polsce. W swojej parafii celebruje polskie święta, a także jest zapraszany na uroczystości do miejscowości, w których brakuje katolickich kapłanów.

Wspiera mieszkańców organizując pomoc humanitarną. Współpracuje z Konsulem RP w zakresie udzielania pomocy osobom polskiego pochodzenia. Aktywnie uczestniczył również w akcjach Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” im. Jana Olszewskiego, rozdysponowując paczki i przewożąc je do Naddniestrza.

Angażując się w upamiętnienie walk o przetrwanie lokalnego kościoła w dobie komunizmu oraz roztaczając opiekę nad polskimi grobami, ksiądz Januś daje swoim parafianom przykład dumy z bycia Polakiem. Dbając o pamięć i prawdę historyczną, nie boi się podejmować trudnych tematów. W kwietniu 2024 r. przewodniczył uroczystości ponownego pochówku polskich ofiar stalinowskich represji z lat 1937–1938 w Raszkowie.